Terapia logopedyczna

Prowadząca: neurologopeda mgr Eliza Ewert

Ramowy program zajęć logopedycznych

Cele ogólne:
– Kształcenie, rozwijanie i doskonalenie umiejętności komunikowania się z otoczeniem.
– Stymulacja rozwoju językowego dzieci z uwzględnieniem wszystkich aspektów mowy (wymowa, słownictwo, strona gramatyczna i stylistyczna).

Cele szczegółowe:
– Kształtowanie prawidłowej mowy poprzez korygowanie zaburzeń w zakresie strony fonetycznej, leksykalnej, gramatycznej
– Stymulowanie opóźnionego rozwoju mowy
– Doskonalenie wymowy już ukształtowanej
– Wdrażanie do praktycznego wykorzystania nawyków poprawnej wymowy przyswojonej w toku ćwiczeń
– Wdrażanie dzieci do obcowania z literaturą i sztuką oraz twórczej aktywności słownej

1. Diagnoza logopedyczna.

Schemat badania logopedycznego:
– badania wstępne (wywiad, obserwacja, orientacyjne badanie mowy)
– badania uzupełniające (badania sprawności aparatu artykulacyjnego, badanie funkcji połykowej, funkcji oddechowej, orientacyjne badanie słuchu, badanie słuchu fonematycznego, badanie pamięci słuchowej, kinestezji mowy, płynności i prozodii mowy, badanie emisji głosu, badanie praksji i gnozji – badania podstawowe (badanie rozumienia, mówienia); – badania specjalistyczne (wg potrzeb)

2. Ćwiczenia przygotowujące artykulatory do wywoływania zaburzonych głosek:
– Ćwiczenia oddechowe (pogłębienie oddechu, wydłużenie fazy wydechowej, rozruszanie przepony i usuwanie nadmiernego napięcia mięśniowego)
– Ćwiczenia narządów artykulacyjnych (języka, warg, podniebienia miękkiego, żuchwy), w tym pionizowanie języka, nauka prawidłowego połykania
– Ćwiczenia emisyjno-głosowe
– Ćwiczenia słuchowe

3. Ćwiczenia właściwe z zakresu korekcji wad wymowy w przypadku zaburzeń artykulacji:
– Wywołanie w izolacji prawidłowej artykulacji zaburzonej głoski
– Utrwalenie wywołanego dźwięku w izolacji, w sylabach i wyrazach we wszystkich pozycjach (w nagłosie, śródgłosie, wygłosie) i sąsiedztwie fonetycznym, a także wykorzystując zdania, krótkie teksty i różnorodny materiał językowy (wiersze, piosenki, wyliczanki, powiedzenia)
– Automatyzacja wywołanego dźwięku w mowie spontanicznej – wypracowanie umiejętności autokontroli i autokorekcji

4. Ćwiczenia wspomagające terapię logopedyczną.
– Ćw. ortofoniczne
– Ćw. stymulujące rozwój słuchu fonematycznego
– Ćw. prawidłowego budowania zdań pod względem fonetycznym, gramatycznym i leksykalnym
– Ćw. rozwijające słownik czynny i bierny
– Ćw. i zabawy z muzyką – logorytmika
– Ćw. stymulujące ogólny rozwój dziecka: koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej, pamięci, myślenia, orientacji przestrzennej oraz percepcji słuchowej i wzrokowej
– Kształtowanie twórczej aktywności słownej dziecka poprzez tworzenie swobodnych tekstów, rymowanek.

Wyrabianie u dzieci umiejętności posługiwania się poprawną polszczyzną.

**********************************************************************************************************

Zabawa artykulacyjna utrwalająca wymowę głoski sz- gra logopedyczna „Piotruś”

Zabawy oddechowe

Zabawy artykulacyjne z programem multimedialnym ,,Mówiące obrazki”

Zabawy sensoryczne w zakresie terapii logopedycznej małego dziecka.

Zabawy rozwijające: zmysł przedsionkowy, proprioceptywny, dotyku, słuchu, wzroku, węchu, smaku.

Aktywności oralno-motoryczne: Dmuchanie: To taka umiejętność, dzięki której łatwiej zamyka się usta, oddycha, wspiera mowę oddechem, stabilizuje żuchwę. Pozwala także rozwijać mięśnie języka, policzków, żuchwy, warg oraz zorganizować układ sensomotoryczny.
• Zabawa ,,Turbina’’
• Zabawa ,,Puste lotto z piłeczką pingpongową’’
• Zabawy piórkami

Europejski Dzień Logopedy w Samorządowym Przedszkolu nr 3 w SzubinieEuropejski Dzień Logopedy w Samorządowym Przedszkolu nr 3 w Szubinie

6 marca we wszystkich krajach Unii Europejskiej obchodzony jest „Europejski Dzień Logopedy”. W Polsce święto to jest obchodzone od 2007r. Celem tego dnia jest rozpowszechnianie wiedzy logopedycznej, W naszym przedszkolu z tej okazji we wszystkich grupach przeprowadzone zostały grupowe zajęcia logopedyczne. Celem uroczystości było motywowanie dzieci do wspólnej zabawy i pracy logopedycznej, utrwalanie prawidłowych nawyków oddechowych, usprawnianie narządów artykulacyjnych. Podczas zajęć logopedycznych prowadzone były zabawy z wykorzystaniem różnych produktów spożywczych, usprawniające narządy mowy oraz stymulujące zmysł smaku, niewymagające specjalistycznych pomocy. Zabawy wspierają gimnastykę buzi i języka oraz odwrażliwiają receptory smakowe u dzieci. Podczas ćwiczeń wykorzystywane były np. warzywa i owoce, paluszki, chrupki, długie żelki, popcorn.

Dziękuję wszystkim dzieciom i nauczycielkom za wspaniałą zabawę.

Rok szkolny 2021/2022

______________________________________________________________________________

Zajęciami logopedycznymi w ramach udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej objęte są dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych posiadające orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydane przez PPPP w Szubinie oraz dzieci wyłonione w wyniku diagnozy logopedycznej. Jeszcze przed realizacją zajęć rodzice dzieci potrzebujących opieki logopedycznej zostali poproszeni o podpisanie oświadczenia, w którym wyrazili zgodę na przeprowadzenie diagnozy oraz udział dziecka w zajęciach. Po przeprowadzonej diagnozie okazało się, że najczęstszą wadą wymowy okazał się sygmatyzm – rodzaj dyslalii polegający na nieprawidłowej artykulacji spółgłosek dentalizowanych: ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż. Występuje on w formie parasygmatyzmu oraz sygmatyzmu międzyzębowego. Porównywalnie często odnotowano rotacyzm – rodzaj dyslalii polegający na zaburzonej artykulacji głoski r, występujący w formie pararotacyzmu.

Na zajęciach dzieci uczestniczą w ćwiczeniach ortofonicznych, oddechowych, fonacyjnych, kształcących słuch fonemowy i fonematyczny oraz ćwiczeniach usprawniających motorykę narządów mowy. Korzystam również z programów multimedialnych: ,,Logopedia’’ ,,Przygody Logopedyczne Smoka Szczepana’’, ,,Wspomaganie rozwoju’’, ,,Mówiące obrazki’’. Przeprowadzam indywidualne spotkania i konsultacje z rodzicami w sytuacjach, gdy wymagało tego dobro dziecka, bądź na życzenie rodzica. Staram się na bieżąco informować o postępach dziecka i jego zachowaniu podczas terapii logopedycznej. Udzielam informacji na temat nowych form terapii logopedycznych. Opracowuję dla dzieci specjalistyczne zestawy ćwiczeń do pracy korekcyjnej w domu, wykorzystując fachową literaturę logopedyczną oraz własną wiedzę i doświadczenia w tym zakresie. W ramach udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej współpracuję z wychowawcami i specjalistami.

W procesie terapii logopedycznej wykorzystuję metody:
1.metoda usprawniania narządów mowy – ćwiczenia artykulacyjne usprawniające motorykę i kinestezję narządów mowy;
2.metoda słuchowa – ćwiczenia słuchu fonematycznego i fonemowego, autokontroli słuchowej, rytmizujące;
3.metoda wyjaśniania – pokaz i omawianie ułożenia narządów mowy;
4.metoda uczulania – podrażniania miejsc artykulacji;
5.metoda mechaniczna – mechaniczne układanie narządów artykulacyjnych za pomocą szpatułek;
6.metoda naturalna – wykorzystanie odgłosów dźwiękonaśladowczych lub czynności fizjologicznych organizmu do tworzenia nowych głosek;
7.metoda substytucyjna – wprowadzania dźwięku docelowego z dźwięku pomocniczego;
8.metoda wzrokowa – wykorzystanie kontroli wzrokowej przy artykułowaniu dźwięków;
9.metoda słów kluczowych – wiązania nowo powstających dźwięków z wybranymi słowami i obrazkami.

TERAPIA MOWY DZIECKA Z AUTYZMEM

Przy zupełnym braku zachowań werbalnych zaczyna się od nagradzania jakiejkolwiek wokalizacji i przechodzi się do nagród za naśladownictwo echolaliczne, poprzez powiązanie słów z bezpośrednim desygnatem stopniowe uzyskiwanie prawidłowej reakcji.

Kształtowanie umiejętności komunikacyjnych:
W przypadku osób z autyzmem występuje zaburzenie naśladowania. Ważne jest by nauczyć dziecko naśladować, np. proste reakcje t.j. naśladowanie mimiki i gestów.

Opis sposobu pracy:
Wydajemy polecenie „zrób tak”, np. uśmiechnij się, cmoknij wargami, pokręć głową, itp. Ćwiczenia zaczynamy od podpowiedzi fizycznej, tzn. otwieramy palcem buzie dziecka, przy jednoczesnym poleceniu „otwórz buzię” i nagradzamy je.
Umiejętność naśladowania jest podstawą dla całokształtu rozwoju przychoruchowego dziecka, w tym dla rozwoju mowy. Ćwiczymy kolejno wykonywanie dwóch poleceń podawanych w różnej kolejności, np. „dotknij nosa – podnieś rękę”.

NAUKA MOWY

Faza I – wzmocnienie wokalizacji

1.   siadamy w odległości 0,5 m od dziecka;
2.   wydajemy polecenie „mów” i staramy się pobudzić dziecko do wokalizacji. Każdą reakcję głosową wzmacniamy pochwałą i nagrodą;
3.   jeżeli dziecko nie wydaje żadnych dźwięków możemy pobudzić je np. pieszczotami, łaskotaniem. Natychmiast nagradzamy każdy wydany dźwięk.

Faza II – poddanie wokalizacji kontroli czasowej

Stopniowo zmniejszamy przerwy między uzyskaniem reakcji a poleceniem. Wokalizacje spontaniczne nagradzamy mniej szczodrze, np. tylko pochwałą „dobrze”. Wokalizacje na polecenie powinny być nagradzane wyraźniej (jedzenie, pieszczota).

Faza III – naśladowanie dźwięku

Początkowo dziecko powinno opanować artykulację ok. 10 dźwięków, powinny być to samogłoski ustne i spółgłoski, które są łatwe artykulacyjnie.

1. siadamy w odległości ok. 0,5 m od dziecka, jeżeli będziemy uczyć artykulacji np. samogłoski [a] wymawiamy ją i zachęcamy dziecko do mówienia, nagradzamy każda wokalizację.
Możemy stosować podpowiedź wizualną, albo manualną (dłonią czy szpatułka układamy usta dziecka w odpowiednim kształcie).
Podpowiedź ta stosujemy do momentu, kiedy dziecko w 5-ciu kolejnych próbach odpowiada podobnym dźwiękiem.

2. nagradzamy dźwięki, które są coraz bardziej podobne do pierwowzoru, jeżeli dziecko nie powtarza dokładnie, to musimy się cofnąć i nagradzać te mniej poprawne.
Jeżeli dziecko dobrze powtarza dźwięk w 10-ciu kolejnych próbach, to przechodzimy do nauki dźwięku kolejnego (powinien się różnić od poprzedniego).
Według tego schematu wprowadzamy kolejne dźwięki.
Jeżeli dziecko opanowuje te 10 dźwięków, to możemy przejść do większej liczby dźwięków w różnej kolejności, np. m a o m a

Faza IV – słowa

W podobny jak powyżej sposób przechodzimy do nauki sylab i słów. Zaczynamy od wyrazów 2-sylabowych, łatwych typu mama, tata, baba. Wyraz ten dzielimy na początku na sylaby, terapeuta mówi ma-ma, dziecko najprawdopodobniej powtórzy tylko pierwszą sylabę „ma”. Wtedy terapeuta podpowiada kolejna sylabę „ma”, dziecko powtarza „ma”- wtedy dostaje nagrodę.
Można też podzielić wyraz na głoski i nagradzać prawidłowe powtórzenie. Nauka wyrazów jedno- i dwusylabowych na przemian np. ma mama, mama ma.

Faza V – naśladowanie głośności i wysokości tonu

Logopeda podaje dźwięki ciche i głośne, starając się, aby dziecko je powtórzyło, nagradza te podobnego pożądanych.
Na początku terapeuta powinien nagradzać każdą reakcję, nawet tę niewłaściwą, ale z czasem tylko te właściwe. Możemy posłużyć się pomocą, np. gestem.
W podobny sposób odpowiednio modyfikujemy tempo.
NAUKA MOWY BIERNEJ – ROZUMIENIE

Faza I – uczymy nazw przedmiotów
Usuwamy z zasięgu wzroku dziecka inne przedmioty, zostaje tylko ten którego uczymy, np. kubek.
Wydajemy polecenie: „dotknij kubka”. Na początku sami wykonujemy to polecenie, jeżeli dziecko nadal nie wykonuje polecenia to powtarzamy je i dotykamy ręką dziecka tego przedmiotu. Stopniowo wycofujemy podpowiedzi, dziecko ma samo wykonać ruch.
Każda prawidłowa reakcja jest nagradzana. Coraz bardziej ograniczamy podpowiedź manualną i wizualną.
Jeżeli dziecko nauczy się odpowiedni sposób reagować na nasze polecenie, to przechodzimy do nauki kolejnego przedmiotu, którego nazwa i wygląd znacząco się różnią.

Faza II – nauka prawidłowej reakcji na 2 różne przedmioty
Kładziemy na stole 2 przedmioty, np. lalkę i kubek i w przypadkowej kolejności wydajemy polecenia: „dotknij kubka”, „dotknij lalki”. Powinniśmy zmieniać położenie przedmiotów na stole.
Możemy zastosować 2 metody podpowiedzi:
• przybliżenie – prosimy o dotknięcie przedmiotu, który jest bliżej, stopniowo wyrównujemy odległość i obserwujemy reakcje, a następnie zamieniamy przedmioty, bliżej kubek, dalej lalkę i postępujemy tak jak wcześniej.

• modelowanie – przed sobą stawiamy identyczne przedmioty, taka sama lalka i polecamy „dotknij lalki” i sami jej dotykamy.

Nauka uogólniania, gdy dziecko zna 6 określeń przechodzimy do identyfikowania przedmiotów tego samego typu, dopasowywanie kubka do kubków. Na stole stawiamy kubek i lalkę, a dziecko do ręki dostaje taki sam kubek, ma ono dopasować kubek do kubka, potem dostaje kubek o podobnym kształcie, a innym kolorze, następnie coraz bardziej się różniące.

NAUKA MOWY CZYNNEJ – EKSPRESJA MOWY, NAZYWANIE

Faza I
Kładziemy przedmiot na stole i pytamy „co to jest?”. Kiedy dziecko nie odpowie to sami podajemy nazwę tego przedmiotu np. ciastko.
Dążymy do tego, aby dziecko powtórzyło po nas, stopniowo ściszamy głos podpowiadając, potem dziecko samo. Każdą odpowiedź nagradzamy.
Możemy podpowiadać dziecku podając 1-wsza sylabę danego wyrazu, jeżeli dziecko już reaguje i odpowiadało prawidłowo w kolejnych próbach to wprowadzamy kolejny przedmiot (Faza II).

Faza III – prezentujemy 2 przedmioty w przypadkowej kolejności

Faza IV – nauka generalizacji

Terapia logopedyczna dziecka z zespołem Downa:

– ćwiczenia oddechowe usprawniające aparat oddechowy: wdech nosem, wydech ustami, pogłębianie oddechu i wzmacnianie wydechu, wydłużanie wydechu; przykłady: dmuchanie na kłębuszki z waty, piłeczki, papierki, świeczkę, bańki mydlane, nadmuchiwanie baloników;
– ćwiczenia fonacyjne – usprawniające mięśnie gardła: modulowanie siły głosu i wysokości głosu; przykłady: naśladowanie mruczenia (mmmmm), wyśpiewywanie samogłosek ( a, o, u, i, y , e), powtarzanie sylab ( ma, me, mo, mu, my …itp.);
– usprawnianie motoryki narządów mowy: ćwiczenia żuchwy, ćwiczenia wargi i policzków, ćwiczenia języka, ćwiczenia podniebienia miękkiego; przykłady: otwieranie i zamykanie ust, wysuwanie i chowanie języka, oblizywanie warg, opuszczanie i unoszenie żuchwy, wysuwanie warg, parskanie, ziewanie, przełykanie śliny, wdech przez nos i wydech ustami;
– ćwiczenia słuchowe; przykłady: różnicowanie dźwięków (bębenek, gwizdek) , wysłuchiwanie i różnicowanie odmiennych od siebie odgłosów (chrapanie i dzwonienie pęku kluczy, zamykanie okna i kaszel itp.), rozpoznawanie różnych rzeczy zamkniętych w pudełku ( groch, kamyki, piasek), toczenie piłki i kamyka po podłodze i wysłuchiwanie jaki przedmiot wydał dźwięk, szukanie ukrytego, dzwoniącego budzika;
– ćwiczenia artykulacyjne polegające na wywoływaniu głosek, których dziecko nie posiada, bądź na korekcji głosek czyli wyuczeniu prawidłowych ruchów artykulacyjnych właściwych danym głoskom;
– doskonaleniu artykulacji- ustawienie narządów mowy dla uzyskania prawidłowego brzmienia głosek;
– ćwiczenia usprawniające wymowę wyćwiczonych głosek w izolacji, w sylabie,
w wyrazie, w zdaniu i w mowie potocznej;
– wypracowanie sposobu komunikowania poprzez proste zdania;
– ciągłe wzbogacaniu słownictwa – swobodne rozmowy z dzieckiem, opowiadanie i czytanie wierszyków i bajek, opowiadanie treści obrazków, kontakt z przyrodą;
– rozwijaniu umiejętności czytania i pisania (jeśli to możliwe);
– aktywizowaniu dziecka do życia społecznego poprzez zabawę, piosenki